بررسی تنوع ژنتیکی درون گونه ای برخی ژنوتیپ های زراعی جو با استفاده از نشانگر مولکولی ریزماهواره

چکیده تعیین سطح تنوع ژنتیکی و روابط بین ژنوتیپ ها اساس شناسایی والدین مناسب برای اهداف اصلاحی مختلف بشمار می رود. در این راستا نشانگرهای مولکولی بطور موفقیت آمیز در ارزیابی مورد استفاده قرار گرفته اند. در این آزمایش، تنوع ژنتیکی 64 لاین زراعی جو با استفاده از هفت جفت نشانگر مولکولی ریزماهواره بررسی شد. در مجموع 49 باند چند شکل ایجاد شد که بیشترین تعداد باند مربوط به آغازگر hvm54 با 10 باند و کمترین تعداد باند مربوط بهhvwaxy4 با سه باند بود. محتوی اطلاعات چند شکلی از 29/0 تا 45/0 متغیر بود. کمترین مقدار محتوی اطلاعات چند شکلی مربوط به جفت آغازگر hvwaxy4 و بیشترین آن مربوط به جفت آغازگرgms061 بود. میانگین محتوی اطلاعات چند شکلی برای تمام جفت آغازگرهای مختلف مورد استفاده 40/0 بود. همچنین آغازگر gms061 میزان شاخص شانون و تنوع ژنی بالایی نشان داد. بنابراین آغازگر gms061 می تواند به عنوان بهترین ترکیب آغازگری برای تمایز بین ژنوتیپ های با خویشاوندی بسیار نزدیک در این آزمایش مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به ضرایب کوفنتیک، تجزیه خوشه ای بر اساس ضریب جاکارد با روش جفت گروه های نامتوازن با استفاده از میانگین های ریاضی انجام شد، نمودار حاصل از تجزیه خوشه ای جمعیت مورد نظر را به 11 گروه مجزا تفکیک کرد. خط برش با توجه به میانگین ضرایب تشابه تعیین گردید. نتایج تجزیه به مختصات اصلی، نیز نتایج تجزیه خوشه ای را تأیید کرد. ضریب تشابه ژنتیکی بین 171/0 تا 437/0 متغیر بود و میانگین ضریب تشابه 361/0 بدست آمد. بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو لاین 60 و 59 و کمترین تشابه ژنتیکی بین لاین های شماره 56 و 49، شماره 49 و 55 و شماره 47 و 5، بدست آمد. نتایج این بررسی حاکی از تنوع ژنتیکی بالا بین لاین های زراعی جو می باشد. کلمات کلیدی: جو، تنوع ژنتیکی، نشانگر ریزماهواره